Vissen zijn ongetwijfeld de meest gekwelde dieren op onze planeet. Er worden jaarlijks wereldwijd miljarden vissen gedood, nog veel meer dan landbouwdieren. Toch wordt het leed van vissen maar al te vaak als minder belangrijk beschouwd.
Belgen consumeren meer vissen dan de gemiddelde Europeaan. Zalmen zijn de meest geconsumeerde vis. In Oostende wordt de bouw gepland van een megazalmfabriek. 12.000 ton zalmen zullen hier elk jaar in gevangenschap lijden en sterven. De zalmen wegen ongeveer 4 Â 6 kilo bij slacht, het gaat dus om minstens 2 miljoen zalmlevens per jaar! (1) (2)
WIST JE DAT
Er veel meer verschillende zalmsoorten in de pan belanden dan wij denken? Er worden een tiental zalmsoorten uit zowel de Atlantische als de Pacifische oceaan geconsumeerd. (3)
Het innerlijke leven van de zalm
Zalmen kennen hun aardrijkskunde! De Atlantisch zalm migreert jaarlijks duizenden kilometers naar zijn geboortewateren om zich voort te planten. In zalmkwekerijen wordt hen dit natuurlijk gedrag ontzegd. De zalmen zijn opgesloten in kleine bassins, waar ze enkel rondjes kunnen zwemmen.
Coho-zalmen leerden tijdens een studie de geluiden van roofdieren herkennen. Daardoor konden ze roofdieren sneller vermijden en makkelijker overleven. Zalmen hebben dus niet enkel een geheugen voor trekroutes, maar ook voor negatieve ervaringen. (4)
Stress in gevangenschap
Tijdens hun leven ondervinden de zalmen stress, onder meer door infestaties met parasieten (zalmluizen), ziektes (infectieuze zalmanemie (ISA)), door met te veel op een beperkte ruimte te zitten of omdat hen natuurlijk gedrag wordt ontzegd. Een recente studie concludeert dat zalmen, net zoals mensen, cortisol aanmaken wanneer ze stress ondervinden. De stresserende leefomstandigheden hebben dus een invloed op het welzijn van de vissen. (5)
Gekweekte zalmen leven niet hun leven lang in hetzelfde bassin. De kweker verplaatst bijvoorbeeld in de paartijd ouderdieren van een zout- naar een zoetwaterbassin voor de voortplanting. Ze worden daarvoor opgepompt via een pompsysteem. Ook dit oppompen ervaren de vissen als stresserend. Voor de voortplanting worden de vissen verdoofd. De kweker strijkt over de buik om de hom (sperma) en het kuit (eitjes) eruit te laten komen. De vrouwtjes worden meestal vervolgens gedood, mannetjes kunnen meerdere malen sperma leveren. (3)
Visvoer
Zalmen zijn roofvissen. Ze worden dus gevoerd met… andere vissen. Voor een kilo gekweekte zalm zijn er meerdere kilo’s wilde vis nodig. Garnalen en schaaldieren in de voeding geven de zalmen hun roze kleur. (6)
Naar de slacht
De zalmen groeien ongeveer twee jaar en worden dan geslacht. Anders dan voor zoogdieren en kippen, legt Europa geen regels op voor het slachten van vissen. Niet voor kweekvis en niet voor het doden van vissen op zee. Soms worden gekweekte vissen voor de slacht op een gruwelijke manier “verdoofd”, door elektrocutie of door hen op het hoofd te slaan. 10% van de vissen is na elektrocutie nog bij bewustzijn.
Vaak worden de vissen helemaal niet verdoofd. Ze worden bij bewustzijn opengesneden en hun organen worden verwijderd, of hun kieuwbogen worden doorgesneden en ze worden leeggebloed. In beide gevallen gaat het om een gruwelijk dodingsproces dat minutenlang kan duren. (7) (8)
De komst van de zalmkwekerij in Oostende zal jaarlijks miljoenen dieren stress bezorgen, zowel tijdens hun leven als wanneer ze worden geslacht. Het vlees van zalmen is geen duurzaam of ethisch alternatief voor het vlees van kippen, koeien, varkens of andere dieren. Kies daarom voor veganisme en kom samen met ons op tegen de dierindustrie. Afspraak woensdag 15 maart ‘Stop de grootste zalmkwekerij van Europa!’.
(1) https://landbouwcijfers.vlaanderen.be/visserij/totale-visserij/consumptie-van-visproducten
(2) https://kw.be/nieuws/economie/bedrijven/provincie-keurt-vergunning-columbi-salmon-voor-bouw-zalmkwekerij-in-oostende-goed/
(3) https://eostrace.be/traces/trace-van-zalm
(4) Davis and Olla, 1985
(5) https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0044848623000728
(6) https://weekend.knack.be/lifestyle/culinair/hoe-zalmkwekerijen-aan-hun-duurzame-toekomst-timmeren/
(7)https://www.researchgate.net/publication/12286154_Commercial_slaughter_methods_used_on_Atlantic_salmon_Determination_of_the_onset_of_brain_failure_by_electroencephalography
(8) https://edepot.wur.nl/9573