Bij het lijden van dieren denken we in de eerste plaats aan slagen, verwondingen, uithongering, … Een dier kan echter ook mentaal lijden. Net zoals bij mensen is dit psychisch lijden minder zichtbaar of minder duidelijk.
Vaak vertonen dieren in gevangenschap ernstige psychische aandoeningen die niet of nauwelijks in het wild voorkomen. Het komt zowel voor bij dieren die uit het wild gehaald werden, als bij dieren die in gevangenschap geboren zijn. In 1992 introduceerde Bill Travers de term ‘zoochosis’ om het obsessieve en repetitieve gedrag van deze dieren te omschrijven.
De abnormale gedragingen variëren van repetitief gedrag zoals schommelen, zwaaien, overmatig likken, heen en weer lopen, tot lichamelijk schadelijk gedrag zoals braken, op tralies bijten en zelfverminking. Veel dieren in gevangenschap vertonen tevens symptomen van ernstige depressie. Vaak zijn deze stereotiepe gedragingen een manier om om te gaan met stress, angst, frustratie en verveling of ontstaan ze uit interne gedragsconflicten (bijvoorbeeld wanneer een dier eten wilt, maar ook angst voor de verzorger heeft). Onderzoekers zijn er nog niet uit of het een coping-mechanisme is of een hersenstoornis.
Wat kun jij doen?
- Breng geen bezoek aan de zoo.
- Bezoek geen circussen waar ze dieren gebruiken.
- Neem deel aan onze maandelijkse acties voor de sluiting van het dolfinarium in Brugge of in Harderwijk.
- Deel deze post of beelden van zoochosis op sociale media,
- Word lid of activist bij Bite Back en help ons in de strijd voor dierenrechten.
- Merk je dieronvriendelijke praktijken op? Schrijf dan een brief naar de verantwoordelijke in je gemeente of naar de minister van dierenwelzijn (wat meer achtergrondinformatie over dieren in de entertainmentindustrie vind je hier),
Leven in gevangenschap vs. leven in vrijheid
Hoewel de levensomstandigheden van dieren in zoos verbeterd zijn tegenover jaren geleden, is het verre van perfect en niet te vergelijken met een leven in het wild. De bewegingsvrijheid die dieren in gevangenschap hebben valt in het niets tegenover de kilometers die dieren afleggen in hun natuurlijke habitat. In een zoo in de VS leefde ijsbeer Gus bijvoorbeeld op een terrein dat 0.00009 percent de grootte van zijn natuurlijke leefomgeving was. Dieren in het wild moeten zoeken naar voedsel of jagen, voeden hun jongen op en ervaren een sociaal en emotioneel leven. In gevangenschap hebben ze geen vrijheid, worden ze vaak gescheiden van hun familie en krijgen weinig en altijd dezelfde prikkels.
Zoochosis komt niet alleen voor bij dieren in de zoo. Dieren in het circus hebben ook een beperkte bewegingsvrijheid, leven vaak op beton en ervaren stress van de circuskunstjes.
Bij zeezoogdieren in gevangenschap komt zoochosis ook regelmatig voor. In dolfinaria komt het bvb. vaak voor dat de dieren herhaaldelijk in cirkels rondzwemmen, een pikorde opstellen, tandenknarsen, overgeven of bewegingsloos aan de oppervlakte van het water liggen.
Voor vermaak zonder dieren
We moeten ons de vraag stellen: indien we maatregelen nemen zodat dieren minder stress hebben in zoos of circussen, is het dat waard? Minder stress is nog steeds stress en betekent dat deze dieren nog steeds niet in optimale omstandigheden leven. Er zijn dierentuinen die zorgen voor speelgoed of andere voeding voor de dieren maar dit elimineert het probleem niet. Vaak wordt er gekozen voor het toedienen van kalmeringsmiddelen of antipsychotica aangezien dit een relatief goedkope ‘oplossing’ is. Bij Bite Back willen we dieren niet meer in gevangenschap zien. Dieren dienen niet voor ons entertainment, ook niet als het maatschappelijk aanvaard is. Daarom werken we rond deze problematiek in onze campagne Voor Vermaak Zonder Dieren.
Bill Travers maakte in 1993 “The Zoochotic Report” waarin hij meer dan 100 dierentuinen bezocht en de dieren hun gedrag onderzocht. Hij zei hierover “In elke zoo die ik bezocht … was ik getuige van een of andere soort abnormaal gedrag”. In het filmpje zie je de beelden die hij maakte:
In 2014 werd er een documentaire gemaakt over Zoochosis door Nanna Paskesen:
BRONNEN (laatst geraadpleegd op 1 oktober 2018)
www.onegreenplanet.org/news/zoochosis-what-really-happens-to-animals-in-captivity-video/
aspergerhuman.wordpress.com/tag/zoochosis-asd/
www.dailymail.co.uk/debate/article-2388943/Look-eyes-caged-tiger-zombie-victim-zoochosis-A-passionate-plea-conservationist-breeds-big-cats-return-wild.html
www.worldatlas.com/articles/what-is-zoochosis.html
www.care2.com/causes/zoochosis-the-disturbing-thing-that-happens-to-animals-in-captivity.html
www.onegreenplanet.org/animalsandnature/zoochosis-and-the-many-ways-we-have-failed-zoo-animals/
www.thedodo.com/the-cute-zoo-animal-behaviors–601643824.html
www.wildlife.org.nz/zoocheck/zoochotic.htm
www.slate.com/blogs/wild_things/2014/06/20/animal_madness_zoochosis_stereotypic_behavior_and_problems_with_zoos.html?wpisrc=burger_bar&via=gdpr-consent
returntonow.net/2016/06/02/zoochosis-happens-wild-animals-captivity/
www.youtube.com/watch?v=YuZFzTpcbfY
www.youtube.com/watch?v=jDQJ62Krdcg
lakesstudentmedia.com/2376/features/changes-for-seaworld-exploring-zoochosis-in-animals
www.onegreenplanet.org/animalsandnature/why-whales-and-dolphins-do-not-belong-in-tanks/
