Het gedrag en de intelligentie van koeien

Wereldwijd worden koeien gebruikt voor hun melk en hun vlees. De toestanden waarin de dieren moeten leven zijn vaak schrijnend. Runderen zijn thans intelligente wezens met een uitgebreid emotioneel leven. Het is niet aan ons mensen om hen te gebruiken. We vertellen je vandaag graag wat meer over de intelligentie en het emotionele leven van koeien. 

Natuurlijke omgeving versus de industrie.

De omstandigheden waarin koeien in een meer natuurlijke omgeving leven, verschillen in grote mate van de omstandigheden waarin de zogenaamde melk- en vleeskoeien leven. Ze zijn prooidieren, wat ervoor zorgt dat ze snel schrik hebben van onbekende factoren. Ook zijn ze kuddedieren waardoor ze zich in groep sterker voelen voor dreigingen van buitenaf. (1) (2)
Koeien leven in grote sociale groepen en op grote stukken onbewerkt land omdat grazen hun belangrijkste dagactiviteit is. (3) Koeien zijn onder normale omstandigheden zo’n 6 uur per dag bezig met grazen en zo’n 8 uur per dag met het herkauwen van dit gras. Ze liggen ook een groot deel van de dag neer, want ze slapen gemiddeld 7 uur per etmaal (4). Binnen de kudde bestaat er een hiërarchisch systeem. In de industrie leven ze daarentegen vaak in isolement en in kleine ruimtes waardoor ze geen natuurlijk gedrag kunnen vertonen. (5)

Gedrag van koeien

Koeien zijn intelligente, emotionele dieren die verschillende gedragingen kunnen vertonen. Voor een Europese kwaliteitsmonitor voor het welzijn van dieren in de industrie werden 20 verschillende gedragingen geobserveerd bij koeien. Van positief naar negatief observeerden ze de volgende gedragingen: gelukkig, tevreden, positief bezig, vriendelijk, relaxed, kalm, actief, sociaal, speels, levendig, nieuwsgierig, ongemakkelijk, verveeld, onverschillig, bang, apathisch, gefrustreerd, geïrriteerd, gestresseerd en prikkelbaar. (6) (7)

De psychologie van koeien

Uit studies blijkt dat het gedrag van koeien voornamelijk bestudeerd wordt in de context van hun ‘nut’ als ‘product’, minder in de context van hun natuurlijk gedrag. De wetenschappelijke literatuur komt dus overeen met het dagelijks leven; mensen kijken vooral naar de instrumentele waarde van een rund. Gelukkig zijn er ook studies te vinden waardoor we wel kunnen bijleren over het gedrag, de intelligentie en de emotionele levens van koeien. 

Leren en cognitief vermogen

Koeien beschikken over een uitgebreid cognitief vermogen. Ze kunnen zeer snel verschillende taken aanleren en beschikken over een lange termijn geheugen. Koeien die in kuddes mogen leven, kunnen hun soortgenoten uit de kudde herkennen. Wanneer kalveren en volwassen koeien slecht behandeld werden door bepaalde individuen, gingen ze hier angstreacties naar vertonen en gingen ze dichterbij verzorgers staan die hun goed behandelden. Dit geeft een indicatie van hun geheugen en hun complexe emoties. (9) (10) (11) (12) (13)

In een volgende blogpost vertellen we je graag wat meer over de emoties en sociale complexiteit van koeien.